Tre poesie di Luljeta Lleshanaku nella traduzione di Julian Zhara.
Si affrettano a morire
Stanno morendo uno dopo l’altro;
buttare la terra sopra le bare
sta diventando un gesto abituale
come buttare il sale sul cibo in cottura.
Appartengono tutti a una generazione i miei vicini
o meglio, a un’epoca
e i figli di quell’epoca sono come i cani
legati a una slitta, in cerca dell’oro:
devono correre forte o rischiano di capovolgerla.
Le epoche non sono matematica.
Le epoche sono delle spazzole,
spazzole che sciolgono i nodi nei capelli,
le epoche lasciano dietro:
ombre nere, grigie o le infinite sfumature
del bianco artico.
Ata po nxitojnë të vdesin
Ata po vdesin njëri mbas tjetrit;
të hedhësh dhè mbi ta, u bë krejt e zakonshme
si t’i hedhësh kripën gjellës.
Janë të gjithë në një brezi, të afërmit e mi
ose më mirë të një epoke,
e fëmijët e epokës janë si qentë e lidhur me një slitë,
në kërkim të arit:
duhet të vrapojnë, ose të rrëzohen njëherazi.
Epokat s’janë matematikë
por, krëhëra, krëhërara që rrafshojnë ҫdo rebelim floku,
epokat lënë pas vetëm silueta:
të zeza, gri, të bardha artktike.
*
Metamorfosi
L’estate si avvicina con una voglia disperata di vita
essendo già vivi.
Ti si sta offrendo un’altra possibilità di avvicinarti a
non sai nemmeno tu cosa,
non riesci a trovare la parola esatta.
Quando eri bambina, disegnavi un quadrato
con un camino che sbuffava fumo azzurro
e lo chiamavi casa;
un groviglio giallo – sole; un cerchio rosso con un picciolo:
mela, e una mela schiacciata per il cuore.
Era tutto più semplice.
Gli oggetti sono rimasti gli stessi;
si sono aggiunte le nomenclature
come i nomignoli intimi che diamo alle strade
o agli angoli della città dove viviamo da anni
senza riuscire a sentirla nostra.
E poi, quando anche la speranza esaurisce
astraiamo nuovamente, ritornando i nomi
alla loro forma elementare:
una casa da cui esce fumo azzurro,
un groviglio arancione accecante,
una mela e un cuore.
Senza la possibilità di possederli
li trasformiamo in arte
lasciando un po’ di prediche
per le generazioni a venire.
Metamorfozë
Vera po afron
me një mall dëshperues për jetën
duke qenë akoma gjallë. Një tjetër mundësi po të jepet
për t’iu afruar…
Për t’iu afruar kujt, cilës gjë?
nuk e gjen dot fjalën e saktë.
Kur ishe femijë, vizatoje një katror
me një oxhak që nxirrte tym të kaltër, dhe e quaje shtëpi;
një lëmsh të verdhë, diell; një rreth të kuq me bisht e quaje mollë,
dhe një moll të shtypur,
zemër.
Gjithҫka ishte fare e thjeshtë.
Objektet mbetën po ato;
u shtuan veҫ fjalët, emërtimet
si nofkat intime që u vëmë rrugëve dhe qosheve
të qytetit ku jetojmë prej vitesh,
pa mundur ta bëjmë tonin.
Dhe më pas, kur nuk ka më shpresë
i abstragojmë sërish, i kthejmë ashtu siҫ ishin,
në gjendjen fillestare:
një shtëpi që nxjerr tym të kaltër, një lëmsh verbues portokalli,
një moll dhe një zemër.
Kur e humbim mundësinë për t’i pasur,
i kthejmë në art,
duke lënë së paku një predikim,
për brezin që vjen pas.
*
La cosa che di lui mi piaceva
Era il modo in cui si è avvicinato al letto, la prima volta,
quasi pigramente, senza mai guardare fuori
dove il mezzogiorno di luglio levava
le insidie di cotone della speranza.
Spegneva la lampada sfiorandola appena
e spiegava le lenzuola con una tale sicurezza
come se lo facesse da mille anni.
Come una nave grande di ritorno nel porto
col suo ultimo carico; pronta per essere rapinata.
E che importanza poteva avere cosa ci fosse nella stiva
se sacchi di caffè, porcellana o febbre tropicale!
Gjëja që më pëlqente tek ai
Ishte mënyra se si i afrua shtratit të parën herë,
gati me përtesë, pa i hedhur sytë jashtë
ku mesdita e korrikut ngrinte leqe të pambukta shprese.
Fikjen e llambës me një prekje të vetme.
Dhe thyerjen e ҫarҫafit me atë siguri
sikur e bënte prej njëmijë vjetësh
Si një anije e madhe që po kthehej në port
me ngarkesën e saj të fundit; e gatshme për skrab.
E ҫ’rëndësi ka se ҫ’ndodhej në hangar
thasë kafeje, porcelan apo ethe tropikale!
Immagine: Hugh Hayden.